Soms botsen Brusselse richt- en beleidslijnen op elkaar, hetgeen kan zorgen voor een stevige hoofdpijn. Enkele Europese Commissie-directieven die voortkomen uit de Green Deal (2022) worden kort na hun van kracht wording grondig herzien, zo maakte de Europese Commissie (EC) gisteren bekend.

Hieronder valt de CSRD. Deze rapportagerichtlijn heeft ingrijpende consequenties voor grotere ondernemingen in de autobranche, maar raakt ook hun klanten en leveranciers. In de CSRD wordt het proces beschreven waarlangs bedrijven zich zorgvuldig een beeld vormen van de impact van activiteiten (in de keten) op de duurzaamheidsdoelstellingen en hoe zij hierover dienen te rapporteren en daarmee transparantie creëren.

De herziening, die al eerder was uitgelekt, komt voort uit de in november vorig jaar opgestelde “declaratie van Boedapest”. Hierin stelt de EC zichzelf ten doel om dit halfjaar de administratieve druk vanuit EU-richtlijnen op ondernemingen met 25 procent terug te dringen.

Los van het conflicterende doel van de EC om haar eigen “red tape” tegen te gaan speelt er ook iets anders. Sinds het aantreden van Donald Trump ziet de Europese industrie nog meer donkere wolken naderen in de vorm van extra importheffingen (tot wel 25 procent op exporten naar Amerika). Dit raakt vooral de trots van de Europese auto-industrie: de Duitse premium-merken. En die hebben al een ader gelaten in de vorm van terugvallende verkopen in het oude exportparadijs China.

De nieuwe actualiteit in Europa is dat duurzaamheidsdoelstellingen weliswaar niet voorbarig worden weggeschreven, maar dat maatregelen om de industrie in Europa met haar grote voetafdruk op werkgelegenheid (inclusief rimpeleffect naar toeleveranciers) overeind te houden, nu in versneld tempo op de voorgrond komen. De “strategic dialogue” tussen de EC en de Europese autofabrikanten is officieel begonnen. Het doel hiervan is om een solide basis te leggen voor de concurrentiepositie van de Europese auto-industrie in het afkoelende klimaat van de wereldhandel.

Minder ondernemingen

Terug naar de herziening van CSRD. Wat betekent dit in de praktijk? Allereerst raakt de rapportageverplichting aanzienlijk minder ondernemingen dan voorzien: de lat wordt verhoogd van 250 naar 1000 medewerkers en van 50 miljoen jaaromzet naar 450 miljoen. Grofweg 80 procent van de Europese ondernemingen zal hierdoor onder de rapportage verplichting uitkomen.

Daarnaast wordt het aan de verplichting gekoppelde uitvraagrecht (naar duurzaamheidsimpact in de keten) aan banden gelegd. Men wil een onstuimige wildgroei van ondervragingen en onderzoeken (ook naar bedrijven die zelf niet hoeven te rapporteren) vermijden.

Ook worden de minimum ESRS-standaarden generieker van aard en vervallen de branchespecifieke eisen. Dit zal zeker een verluchtend effect gaan hebben op de rapportagedruk in de automotive.

Branchevereniging Bovag heeft samen met leden en de koepel van banken en verzekeraars onder begeleiding van EY veel tijd gestoken in een “common format”. Zij zal een dezer dagen een bericht uitsturen hoe de wijzigingen ingrijpen op hun voorwerk.

Chinese importmerken

Verder zal de rapportageplicht voor grote ondernemingen met hun oorsprong buiten de EU worden uitgesteld. Dit zal de jonge lichting Chinese importmerken niet slecht uitkomen. Zij hebben voorlopig genoeg te stellen met de importheffingen die hier inmiddels van kracht zijn. En ook zal dit Amerikaanse bedrijven raken, die in hun thuismarkt al te maken hebben met de drieste deregulering van de Trump administration.

Overigens hebben lidstaten via het Europees Parlement en hun eigen lobby invloed op het eindresultaat. En zoals we vaker zien (zoals bijvoorbeeld bij de Europese importheffingen voor Chinese autofabrikanten) zijn er meerdere kampen. Duitsland en Frankrijk voelen de dreiging voor hun industrie het zwaarst en steunen de smallere toepassingsnorm en de simplificatie. Italië en Spanje willen juist doorpakken op de ingeslagen weg.

Grote Europese ondernemingen hebben uiteraard hun voorbereidingen al getroffen (beursgenoteerde “systeem” ondernemingen waren al rapportageplichtig) en benadrukken op hun beurt dat zij in de wijzigingen geen deregulering zien, maar inderdaad een simplificatie. Deregulering zou de transparantie in klimaatimpact van grootschalige groene investeringen kunnen verminderen, hetgeen risicoverhogend is voor de grote investeerders die de motor moeten gaan vormen voor een groene economie in Europa.